به راستی،علم بی کرانه و غیبی امام از کجا سرچشمه می گیرد و به کدام سر چشمه متصل است؟مگر خدا نمی فرماید:«بگو هر که در آسمان ها و زمین است،جز خدا،غیب را نمی شناسد»(نمل،65) و در آیه ای دیگر :«کلید های غیب تنها نزد اوست و جز او،کسی آن ها را نمی داند.»(انعام،59)این کلام الهی،با دانش امام چه تناسبی دارد؟
در پاسخ باید به این نکته توجه کرد که در کنار آیات یاد شده،آیات دیگری هست که پرده از علم غیب برخی از اولیای برگزیده ی خدا بر می دارد:«دانای غیب اوست و هیچ کس را بر اسرار غیبش آگاه نمی سازد؛مگر رسولانی که آنان را شایسته و پسندیده بداند.»(جن،26،27)
بنابراین،آیات نخست،از علم غیب ذاتی خدا خبر می دهد وآیات بخش دوم،از علم غیب افاضی و وحیانی؛یعنی غیر خدا تنها به تعالیم و اذن الهی می توانند به علم غیب دست یابند.(علامه مجلسی معتقد است:«منظور از این که علم غیب را از خود نفی نمی کنند،این است که علم غیب را جز از طریق وحی و الهام نمی دانند؛اما از طریق وحی و الهام نمی توان نفی کرد.زیرا عمده ی معجزات پیامبران و اوصیا و اخبار از مسائل غیبی است.»)
وقتی فردی با اخبار غیبی امام رضا (ع) روبه رو شد،تاب نیاورد و با گستاخی گفت:«علم غیب را فقط خدا می داند.»پاسخ حضرت شعله ی شبهه ی او را فرو نشاند:«خداوند متعال در قرآن فرموده است:«پس، رسول خدا از کسانی که علم غیب را میداند و ما هم ور ثه ی آن رسول می باشیم و اخبار آینده را تا روز قیامت می دانیم.»
درباره ی گستره و ریشه ی علم غیب امامان(ع)درنگ در چند نکته،شناخت از پیشوایان معصوم(ع) عمق مب بخشد و به معرفت ما می افزاید:
1.علم و اراده ی امام تابع علم و اراده ی الهی است.از آنجا که آنان، به تعلیم الهی،از علوم غیبی آگاه بودند و این علم نیز همچون سایر کمالات،از طرف خداوند به آنان اعطا شده و الهی است؛بنابراین،میتوان گفت علم امام«علم غیب تعلیمی»و خدادادی است.چنان چه امیر مومنان(ع)دانش اهل بیتمعصوم را به دانش خدا متصل می دانستند و در پایان نبرد جمل،از برخی حوادث آینده خبر دادند و فرمودند:«این علمی است که از دارنده ی علم آموخته ام.»
2.علم اما آینه ی تمام نمای عالم هستی است؛یعنی علم گذشته و حال و آینده را شامل می شود.از این رو،همگان اذعان داشتند هر پرسشی که از امام رضا(ع) می شد،پاسخ آن را می دانست.دشمن نیز اعتراف به علم بی کران ایشان داشت و مامون،امام رضا(ع)را معدن علم توصیف می کرد.
3.امام وارث علم پیامبران اوالعزم و رسول خدا (ص)است و او ، هم علم پیامبر اکرم(ص) را دارد و هم علم پیامبران(ص)را.همچنین،خداوند علم امامان را همچون علم پیامبر اکرم(ص)،از علم پیامبران الهی(ع)بیشتر قرار داده است.حضرت زینالعابدین(ع)فرمودند:«به خدا قسم،آنچه انبیا و رسل میدانند،من می دانم» وافزودند:«اضافه از آنچه انبیا داشتند،داریم.»
4.خداوند در علم را به سوی امامان گوشوده است وآنان با اشارات عالم غیب و سروش فرشتگان آشنایند.هیچ چیز از احکام الهی و شریعت،از آنان پوشیده نیست.زمانی از گسترده ی علوم غیبی امامن یاد می شود،می توان به علم الکتاب ،شرایع آسمانی،گذشته و آینده،اسرار درونی و آشنایی با زبان همه ی مخلوقات،حتی حیوانات،اشاره کرد.
نظرات شما عزیزان: